Όταν νιώθουμε ενοχές...

Φωτεινή ,21 ετών

Καλησπέρα σας.Εδώ και 1χρόνο αντιμετωπίζω συνεχώς άσχημες καταστάσεις,δεν υπήρχε ούτε μια όμορφη στιγμή να έχω να θυμάμαι.Όλα άρχισαν από τότε που χώρισα,πέρυσι τον Φεβρουάριο,βγήκα από μια σοβαρή σχέση 5ετών με πολύ άσχημο τρόπο.Αφού χωρίσαμε μετά από ένα μήνα σχεδόν μαθαίνω πως είμαι έγκυος.Εκείνος το αποκάλεσε 'λάθος' και συνέχισε την ζωή του.Εγώ έχασα την μισή ζωή μου αφού πήρα την απόφαση να κάνω την άμβλωση,μιας και που οι γονείς του με τον ίδιο τρόπο με αντιμετώπισαν..Δεν μπορούσα να το μεγαλώσω από όλες τις πλευρές,το μόνο που μπορούσα να το προσφέρω εγώ και οι γονείς μου ήταν αγάπη,κι αυτή θα ήταν μισή γιατί πατέρα δεν θα είχε..Το ήθελα τόσο πολύ..Μα δεν μπορούσα να το κρατήσω,δεν το έκανα για να κοιτάξω την ζωή μου,αλλά τη δική του..Κι από τότε υποφέρει η ψυχή μου,τα βράδια δεν κοιμάμαι,συνεχώς έχω εφιάλτες,δεν τρώω καθημερινά,έχω κρίσεις συναισθημάτων,έτσι τις αποκαλώ,στα ξαφνικά κλαίω,φωνάζω,χτυπιέμαι..έχω απομακρύνει πολλούς ανθρώπους από κοντά μου,έχω αφήσει ελάχιστους να γνωρίζουν την κατάστασή μου,και στράφηκα στην ''παρηγοριά'' του αλκοόλ..από 7/4 πίνω καθημερινά και ασταμάτητα,πρωί θα είναι,μεσημέρι,όποτε βολέψει..Είχα και αρκετά προβλήματα υγείας από το αλκοόλ όλον αυτόν τον καιρό,όπως να μπω στο νοσοκομείο,να μην έχω έμμηνο ρύση για 3μήνες..Εδώ και 4μήνες πίνω πάντα μόνη,ίσως γιατί δεν θέλω κανέναν να βλέπει την κατάντια μου.Νιώθω πως κανείς δεν με καταλαβαίνει,πως όλοι θέλουν το κακό μου..Εδώ και μια εβδομάδα όμως δεν πίνω,όχι πως δεν θέλω,απλά γιατί βρήκα το θάρρος και επισκέφτηκα μια φορά ένα κέντρο ψυχικής υγείας και θεώρησα πως για να γίνει σωστή ''δουλειά'' πρέπει από κάπου να αρχίσω..Τώρα κατάλαβα πως  έχω πρόβλημα και χρειάζομαι βοήθεια,πως όσο κι αν προσπαθώ με αυτόν τον τρόπο δεν θα καταφέρω τίποτα παρά να με καταστρέψω.Έχω χάσει τα όρια μου,τους φραγμούς μου,τον αυθορμητισμό μου και άλλα πολλά θετικά μου στοιχεία..Και το χειρότερο από όλα αυτά είναι πως ακόμα νοιάζομαι γι'αυτόν τον άνθρωπο που μου φέρθηκε τόσο απάνθρωπα,που δεν ενδιαφέρθηκε στο ελάχιστο για το πως είμαι στην υγεία μου μετά από την άμβλωση..Γιατί να συνεχίζω να νιώθω όμως μέσα μου αγάπη για αυτόν τον άνθρωπο,γι'αυτόν που μ'έκανε να υποφέρω τόσο πολύ και δεν με στήριξε στην πιο δύσκολη απόφαση και στιγμή της ζωής μου?Πώς γίνεται να συνεχίζεις να ενδιαφέρεσαι για έναν τέτοιον άνθρωπο?Γιατί να πονάω μέσα μου και για αυτόν μετά από τόσο καιρό?Και σε όλο αυτό το διάστημα που περνούσα τον δικό μου ''γολγοθά'' όλο και κάποιο αγαπημένο μου πρόσωπο θα βρισκόταν στο νοσοκομείο για προβλήματα υγείας σχεδόν ανά μήνα..Συγκεκριμένα έξι άτομα όπου μέσα σε αυτά ήταν και ο θάνατος του παππού μου..Όλες αυτές οι στιγμές μου μαύριζαν όλο και περισσότερο την ψυχή..και είμαι μόλις 21 ετών..Κι όμως μου είναι μονάχα ένας αριθμός,δεν μπορώ να νιώσω τόσο μικρή με όλα αυτά που βρίσκονται μέσα μου και με ότι μου συμβαίνει..Σαν ντόμινο όλες αυτές οι στενάχωρες στιγμές,η μια φέρνει και την άλλη..Όμως μέχρι πόσο,νιώθω πολύ κουρασμένη.Δεν έχω δύναμη και θέληση πια για το οτιδήποτε..Προσπαθώ πολύ μα ότι κάνω το κάνω γιατί πρέπει,όχι γιατί το θέλω..δεν υπάρχει τίποτα που να μου προσφέρει λίγη χαρά,λίγη ελπίδα..Νιώθω απέραντη μοναξιά,καμία ασφάλεια και προστασία από κανέναν..Ούτε καν από τους γονείς μου,που είναι πολύ αξιόλογοι άνθρωποι και κάνουν τα πάντα για να με βοηθήσουν..Για το δικό τους το χατήρι επισκέφτηκα αυτό το κέντρο,όμως το νιώθω δεν θα τα καταφέρω,δεν είμαι τόσο δυνατή όσο θα ήθελα,κι ας λέω στους δικούς μου ανθρώπους πως όλα θα πάνε καλά και θα τα καταφέρω..Στην ουσία αυτούς παρηγορώ.Δεν νιώθω άνετα πια να κοιτάω στα μάτια κανέναν,είτε ξένος είτε γνωστός,και να του λέω τα προβλήματά μου..Βαρέθηκα να ακούω  το ''ότι έγινε έγινε η ζωή συνεχίζεται''..αυτό δεν είναι λύση,αλλά μια απλή πρόταση..Θέλω πολύ να βρω έναν άνθρωπο να μιλήσω για όλα αυτά που προσπαθώ με πολύ κόπο να θάψω μέσα μου,όμως μου φαίνεται τόσο ακατόρθωτο..Γιατί να δώσουν έμφαση εξάλλου στα δικά μου προβλήματα,ο καθένας έχει και τα δικά του,δε θέλω να κουράζω τους ανθρώπους με τα δικά μου λάθη..εγώ είμαι η υπεύθυνη και πρέπει να τα λύσω,όμως πλέον δεν ξέρω πως..Είμαι κενή εντελώς μέσα μου..Σας ευχαριστώ που διαβάσατε την ιστορία μου,θα ήθελα πολύ να δω την απάντηση σας..Ίσως βρω τον δρόμο μου με την βοήθεια σας..


ΟΜΑΔΑ ΕΙΔΙΚΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ:

Αγαπητή φίλη,

Διαβάζοντας το μήνυμα σου ένιωσα ότι πολλές φορές έχεις βασανίσει την σκέψη σου, γιατί δεν έπρεπε να πεις κάτι και τελικά το είπες, γιατί έκανες ή δεν έκανες μια πράξη, γιατί μπήκες σε μια κατάσταση και μετά σκέφτεσαι ότι έκανες λάθος... Μετανιώνεις, πανικοβάλλεσαι και γεμίζεις το μυαλό σου με ενοχές. Συναισθήματα τέτοιου τύπου μπορεί να νιώσει ο κάθε άνθρωπος σε ορισμένες φάσεις της ζωής του. Τι γίνεται όμως όταν αυτό γίνεται συνήθεια και στάση ζωής;


Όταν νιώθουμε ενοχές, τις περισσότερες φορές σημαίνει ότι έχουμε βάρος στη συνείδησή μας για κάτι που κάνουμε, λέμε, αποφασίζουμε κλπ. Αυτό, όπως είπαμε και παραπάνω, συμβαίνει σε όλους, πολλές φορές ακούσια, άρα δεν είναι ανάγκη να δίνουμε πάντα την ίδια προσοχή και βαρύτητα. Είναι πολλοί οι παράγοντες που επιδρούν στη συνείδηση του ανθρώπου, άλλοι σωστοί και δικαιολογημένοι και άλλοι υπερβολικοί και απαράδεκτοι.

Σε ένα επίπεδο, η συνείδηση είναι έμφυτη στη φύση του ανθρώπου, όπως έμφυτη είναι η διάνοια ή το συναίσθημα. Λειτουργία της συνείδησης είναι να επιτηρεί σε ένα γενικότερο επίπεδο την πορεία της ζωής μας, και να διακρίνει κατά πόσο τη ζούμε σε φυσιολογικά και υγιή πλαίσια, ή το αντίθετο. Όταν η συνείδηση αντιληφθεί μέσα μας μια σκέψη ή πράξη που μας υποβιβάζει ως άτομα, τότε «ανάβει ένα προειδοποιητικό λαμπάκι», που είναι το βίωμα της ενοχής. Αν εκείνη την ώρα στραφούμε να ακούσουμε αυτό που έχει να μας πει η συνείδηση, τότε μας πληροφορεί εκτενέστερα σχετικά με το τι πρέπει να κάνουμε, και έπειτα μας αφήνει ήσυχους και ελεύθερους να επιλέξουμε. Αν αντιθέτως, προσπαθήσουμε να αποφύγουμε τη φωνή της συνείδησης καταπιέζοντας μέσα μας το βίωμα της ενοχής, τότε δε θα μας πληροφορήσει, ούτε εκείνη την ώρα ούτε σε μελλοντικές περιστάσεις που θα χρειαστούμε τη βοήθειά της. Οι ενοχές, από την άλλη, θα παραμείνουν μέσα μας σε υποσυνείδητο επίπεδο, ίσως για πάρα πολύ καιρό, και θα εκφράζονται άστοχα και παράλογα σε άλλα θέματα. Εδώ, λοιπόν,  επιβάλλεται να δώσουμε προσοχή.

Σε ένα άλλο επίπεδο,  η συνείδησή μας κάθε άλλο παρά έμφυτη είναι. Μάλλον εκφράζει συγκεκριμένες αξίες και προτιμήσεις των ανθρώπων που μας μεγάλωσαν, του περιβάλλοντος και της κουλτούρας μας γενικότερα.  Τέτοιες ενοχές δεν έχουν την ίδια αξία με τις ενοχές της έμφυτης συνείδησης και είναι καλό αυτού του είδους τις ενοχές, να τις υπερβαίνει κανείς, διότι εμποδίζουν από το να ζούμε αυθεντικά τη ζωή μας.

Σχετικά με το πώς θα το κατορθώσουμε αυτό δεν υπάρχει εύκολη συνταγή, αλλά αν προσπαθήσουμε πρώτα να ακούσουμε τι έχει να πει η δήθεν «συνείδηση» για το θέμα αυτό , τότε είναι πιο εύκολο και συγχρόνως υγιές, να νικήσουμε και να διώξουμε από μέσα μας τις περιττές ενοχές. Αν κάποια κατάλοιπα ενοχών επιμένουν, είναι καλύτερα να μην τους δίνουμε σημασία, να τα περιφρονούμε, και σιγά  σιγά, με την πάροδο του χρόνου θα σβήσουν από μόνα τους.

Ένα απλό κριτήριο για να ξεχωρίσουμε τις χρήσιμες ενοχές από τις περιττές ενοχές είναι το εξής: Αν οι ενοχές έχουν να κάνουν με το ήθος μας, δηλαδή κατά πόσο είμαστε ή δεν είμαστε τίμιοι, εργατικοί, πιστοί στους άλλους κ.ο.κ., τότε μάλλον προέρχονται από την έμφυτη συνείδησή μας και είναι καλό να τις ακούμε. Αν όμως οι ενοχές έχουν να κάνουν με τις επιλογές μας, δηλαδή τι θελήσαμε να σπουδάζουμε, ποιον άνθρωπο αγαπήσαμε, ποιο επάγγελμα διαλέξαμε, τότε  μάλλον προέρχονται από τον περίγυρό μας και είναι περιττές.

Ακόμη, όμως, και στην περίπτωση που οι ενοχές είναι χρήσιμες, είναι καλό να τηρούμε και εκεί ένα υγιές μέτρο, να μην επιτρέπουμε να μας κυριεύει το άγχος, η ανησυχία, και η λύπη. Σκοπός της ενοχής είναι να μας ξυπνήσει από το λήθαργό μας, ώστε να ενεργοποιήσουμε τις δυνάμεις μας και να διορθώσουμε την πορεία μας. Από εκεί και πέρα η ενοχή δεν έχει τίποτε άλλο να μας προσφέρει, άρα είναι καλό να την αφήνουμε να φεύγει από μέσα μας.

Oι ενοχές  είναι  θυμός ο οποίος, αντί να εξωτερικεύεται, στρέφεται ενάντια στον ίδιο μας τον εαυτό για πράγματα που κάναμε ή δεν κάναμε.  Όταν τις θάψουμε μέσα μας μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη συμπεριφορά μας και ν’ αλλάξουν τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τη ζωή.  Πολλές φορές δεν μας επιτρέπουν να ξεχωρίσουμε την αλήθεια από το ψέμα, τη πραγματικότητα από τη φαντασία.


Αγαπητή φίλη μας,ο ενοχικός τύπος ανθρώπου, νιώθει υπερβολικά υπεύθυνος για τα πάντα και συνεχώς προσπαθεί να κάνει το σωστό. Μπορεί να δουλεύει περισσότερες ώρες από αυτές που αντέχει και αμείβεται, μπορεί να είναι υπερβολικά και πάντα διαθέσιμος σε φίλους που έχουν μια ανάγκη ή χρειάζονται βοήθεια. Το άτομο καταλαμβάνεται σε πολλές περιπτώσεις από αίσθημα έντονου φόβου για να εκδηλώσει τα συναισθήματα και τις σκέψεις του. Φοβάται να είναι διαφορετικός, γι αυτό σωπαίνει, εμφανίζεται άτολμος και συμφωνεί πάντα με τις προτιμήσεις και τα λεγόμενα των άλλων. Παραμένει παθητικός και αδύναμος ψυχικά να πάρει πρωτοβουλίες, όσο και αν αυτή η κατάσταση τον βλάπτει ανεπανόρθωτα και του είναι δυσβάστακτη.


Το μεγαλύτερο πρόβλημα των ενοχικών ανθρώπων είναι η ευκολία με την οποία ανταποκρίνονται στις προθέσεις ή ακόμα και στα «παιχνίδια» των άλλων. Ο επιρρεπής στην ενοχή, θα βρει συχνά στον δρόμο του συντρόφους, συνεργάτες, φίλους, ακόμα και την ίδια την οικογένεια που θα «παίξουν» με το ενοχικό άτομο με σκοπό το ίδιο να φερθεί με συγκεκριμένους τρόπους, να νιώσετε συγκεκριμένα συναισθήματα ή να πάρετε συγκεκριμένες «βολικές» αποφάσεις.
Είναι, βεβαίως, και περιπτώσεις που αυτό μπορεί να γίνει και άθελά τους, δηλαδή να μην έχει σκοπό κάποιος να «παίξει» με την ανοχή και την αδυναμία του ενοχικού ατόμου.


Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να νιώσει κανείς ένοχος  και ένας για να δει καθαρά τα πράγματα. Η ψυχική του ισορροπία.

Τα λάθη είναι ανθρώπινα και έχεις βαρεθεί να το ακούς. Μάθε, όμως κι εσύ να συγχωρείς τον εαυτό σου και βγες από τον «κόσμο των ενοχών» σου! Πάρε τις αποφάσεις σου, κάνε τα λάθη σου, μάθε από αυτά και προχώρα. Έτσι είναι η ζωή. Μην αναλώνεσαι σε ανούσιες σκέψεις και διλλήματα, χάνοντας χρόνο. Μη φοβάσαι συνέχεια ότι θα αποτύχεις. Πίστεψε στον εαυτό σου, μάθε από τις εμπειρίες σου και προχώρα μπροστά!

Και μην ξεχνάς ότι δεν μπορούμε ν’ αλλάξουμε αυτά που έχουν ήδη συμβεί.  Μπορούμε όμως να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος και η γνώση αυτή θα μας οδηγήσει σ’ ένα καλύτερο αύριο
Συνέχισε την θεραπεία στο Κ.Ψ.Υ και την προσπάθεια σου να νικήσεις την αρνητική και εθιστική σου αντίδραση προς το αλκοόλ και αν χρειαστείς την βοήθεια μας επικοινώνησε μαζί μας στο psyxologoi@gmail.com

Να είσαι καλά